3 czerwca 1923

Maj 1918

Na świecie

 

I wojna światowa:

 

1 maja - niemieckie oddziały zajęły tereny wokół rzeki Don,

4 maja – Ferdynand Foch został naczelnym wodzem sił ententy na wszystkich frontach.

7 maja – Rumunia i państwa centralne podpisały w Bukareszcie traktat pokojowy kończący udział Rumunii w wojnie po stronie ententy.

10 maja – Brytyjczycy przeprowadzili drugi rajd na okupowane przez Niemców belgijskie porty Ostenda i Zeebrugge.

11 maja - kapitulacja II Brygady Legionów Polskich przed wojskami niemieckimi w bitwie pod Kaniowem na Ukrainie.

21 maja - rozpoczęła się turecko-ormiańska bitwa pod Sardarapatem.

21 maja - w twierdzy Bobrujsk skapitulował przed Niemcami I Korpus Polski w Rosji.

23 maja – zwycięstwem Ormian nad Turkami zakończyła się bitwa pod Abaranem.

24 maja - rozpoczęła się turecko-ormiańska bitwa pod Karakilisa.

24 maja - zwycięstwo ormiańskich ochotników nad wojskami tureckimi w bitwie pod Sardarapatem.

27 maja – rozpoczęła się trzecia bitwa we francuskim departamencie Aisne.

31 maja – zadebiutował na polu bitwy czołg Renault FT-17.

 

Pozostałe wydarzenia:

 

6 maja - wkroczyły do Rostowa nad Donem.

6 maja - w Tokio otwarto Park Inokashira.

2 maja – General Motors kupił Chevrolet Motor Company.

5 maja – w pierwszym finale piłkarskiego pucharu Francji Olympique de Paris pokonał FC Lyon 3:0.

11 maja - oficjalnie ogłoszono niezależność od bolszewickiej Rosji Republiki Górskiej Północnego Kaukazu.

15 maja - porażką komunistów zakończyła się wojna domowa w Finlandii.

14 maja - Amerykański Serwis Pocztowy (ang. United States Postal Service) rozpoczął regularną obsługę klientów (pomiędzy miastami Nowy Jork, Filadelfia i Waszyngtonem) pocztą lotniczą.

17 maja – powstała szwedzka wytwórnia filmowa Skandia.

18 maja – powstała Republika Dońska.

20 maja – przez małą miejscowość Codell w stanie Kansas po raz trzeci z rzędu przeszło tornado. Zbiegiem okoliczności tornado uderzało w tę miejscowość 20 maja w latach: 1916, 1917, 1918.

24 maja -Budapeszt: premiera opery Zamek Sinobrodego Béli Bartóka.

24 maja - powstała Południowoamerykańska Konfederacja Lekkoatletyczna.

26 maja – została proklamowana Demokratyczna Republika Gruzji z siedzibą w Tyflisie. Secesja Gruzji z Zakaukaskiej Demokratycznej Republiki Federacyjnej oznaczała de facto likwidację republiki.

28 maja – Armenia i Azerbejdżan proklamowały niezależność jako republiki, odpowiednio jako – Demokratyczna Republika Armenii i Demokratyczna Republika Azerbejdżanu.

29 maja – przyjęto flagę Finlandii.

30 maja – przedstawiciele czeskiej i słowackiej emigracji w Stanach Zjednoczonych podpisali umowę pittsburską, przewidującą powstanie Czechosłowacji.

 

W Polsce

 

10/11 maja – w nocy rozpoczęła się Bitwa pod Kaniowem.

30 maja – założono Związek Legionistów Polskich, organizację zrzeszającą byłych żołnierzy Legionów Polskich.

 

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/1918

Kwiecień 1918

Na świecie

 

I wojna światowa:

 

3 kwietnia – marszałek Ferdynand Foch został głównodowodzącym wojsk Ententy na froncie zachodnim.

9 kwietnia - początek francusko-niemieckiej bitwy pod Lys, trwającej trzy tygodnie.

9 kwietnia - pod naciskiem okupacyjnych wojsk rumuńskich Rada Krajowa Mołdawii podjęła decyzję o „zjednoczeniu” z Rumunią.

21 kwietnia – niemiecki as myśliwski Manfred von Richthofen (znany jako Czerwony Baron) został zestrzelony nad Francją.

23 kwietnia – Royal Navy przeprowadziła rajd na okupowane przez Niemców belgijskie porty Zeebrugge i Ostenda.

24 kwietnia - pod Villers-Bretonneux doszło do brytyjsko-niemieckiej pierwszej bezpośredniej bitwy pancernej.

28 kwietnia - wojska niemieckie obaliły Ukraińską Centralną Radę.

29 kwietnia - zwycięstwo aliantów w bitwie pod Lys.

29 kwietnia - na Ukrainie utworzono tzw. Hetmanat pod protektoratem niemieckim.

 

Pozostałe wydarzenia:

 

1 kwietnia – utworzenie RAF (Królewskich Sił Powietrznych) w Wielkiej Brytanii.

5 kwietnia – Salote Tupou III została zaprzysiężona jako królowa Tonga.

7 kwietnia – nad Morzem Śródziemnym eksplodował niemiecki sterowiec LZ 104; zginęła cała 21-osobowa załoga.

12 kwietnia – Niemcy bałtyccy utworzyli samozwańcze Zjednoczone Księstwo Bałtyckie.

18 kwietnia – została założona Komunistyczna Partia Ukrainy.

19 kwietnia – przyjęto flagę Litwy.

24 kwietnia - powstała holenderska Polityczna Partia Protestantów (SGP).

25 kwietnia - Armia Czerwona zlikwidowała Krymską Republikę Ludową.

25 kwietnia - papież Benedykt XV mianował Achille Rattiego (późniejszego papieża Piusa XI) wizytatorem apostolskim na Polskę.

27 kwietnia – w Rosji Radzieckiej znacjonalizowano handel zagraniczny.

28 kwietnia - Sidónio Pais został prezydentem Portugalii.

30 kwietnia - obalony car Mikołaj II Romanow i jego rodzina zostali przewiezieni przez bolszewików z Tobolska do Jekaterynburga i uwięzieni w domu kupca Ipatiewa.

30 kwietnia - powstała Turkiestańska ASRR.

 

W Polsce

 

4 kwietnia – Rada Regencyjna powołała rząd J.K. Steczkowskiego.

9 kwietnia – odbyły się wybory do Rady Stanu Królestwa Polskiego.

 

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/1918

Luty 1918

 

Na świecie

 

I wojna światowa:

 

1 lutego - w serii kolizji okrętów brytyjskiej Royal Navy pod Isle of May zginęło ponad 100 marynarzy.

9 lutego – podpisano układ pokojowy między Państwami Centralnymi a Ukrainą w Brześciu

 

Pozostałe wydarzenia:

 

1 lutego - Rosja przeszła z kalendarza juliańskiego na kalendarz gregoriański. Kalendarz był wprowadzony poprzez przeskok z pominięciem dni do 14 lutego

6 lutego – brytyjski parlament przyznał kobietom czynne prawo wyborcze, ograniczone cenzusem wieku – 30 lat (mężczyźni mogli głosować ukończywszy 21. rok życia)

8 lutego – wojna ukraińsko-bolszewicka: wojska bolszewickie zdobyły Kijów

10 lutego – Armenia, Azerbejdżan i Gruzja zadeklarowały niezależność jako Zakaukaska Demokratyczna Republika Federacyjna

13 lutego – w południowochińskim mieście Shantou ponad tysiąc osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi o sile 7,3 stopnia w skali Richtera

14 lutego – Rosja Radziecka przyjęła kalendarz gregoriański (1 lutego według kalendarza juliańskiego).

16 lutego – Taryba proklamowała niepodległość Litwy. Formalny koniec Unii polsko-litewskiej

19 lutego – powołano Estoński Komitet Ocalenia

21 lutego – wymieranie gatunków: w ogrodzie zoologicznym w Cincinnati padła ostatnia papuga karolińska.

23 lutego - Gwardia Czerwona została przekształcona w Robotniczo-Chłopską Armię Czerwoną (RKKA)

23 lutego - niemiecki inżynier Artur Scherbius złożył wniosek o opatentowanie wirnikowej maszyny szyfrującej Enigma

24 lutego – po siedmiu wiekach obcych rządów, Estonia zadeklarowała niezależność od Rosyjskiego Imperium. Następnego dnia Niemcy okupowały Estonię

25 lutego – wojna domowa w Rosji: oddziały Kozaków dońskich wyszły z Nowoczerkaska i rozpoczęły tzw. Marsz Stepowy, mający na celu uratowanie się przed wygubieniem przez wojska bolszewickie i odbudowę sił do dalszej walki wiosną.

 

W Polsce

 

4 lutego – Rada Regencyjna wydała ustawę o Radzie Stanu Królestwa Polski

12 lutego – rząd Jana Kucharzewskiego podał się do dymisji

15 lutego – przejście byłej II Brygady Legionów na stronę Ententy

16 lutego – Niemcy nałożyli na Warszawę kontrybucję w wysokości 250 tys. marek

 

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/1918

Marzec 1918

Na świecie

 

I wojna światowa:

 

1 marca – niemiecki okręt podwodny U-19 zatopił krążownik pomocniczy HMS Calgarian u wybrzeży Irlandii Północnej (w pobliżu wyspy Rathlin).

3 marca – w Brześciu podpisano traktat pokojowy między Cesarstwem Niemieckim i Austro-Węgrami oraz ich sojusznikami: Królestwem Bułgarii i Imperium Osmańskim, a Rosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republiką Radziecką (RFSRR).

5 marca - Rumunia podpisała zawieszenie broni z państwami centralnymi.

7 marca – Finlandia zawarła przymierze z Niemcami.

11 marca – złożeniem broni przed Niemcami przez I Korpus Polski w Rosji zakończyły się walki o Bobrujsk.

21 marca - rozpoczęła się niemiecka ofensywa na froncie zachodnim.

21 marca - rozpoczęła się druga bitwa nad rzeką Sommą, znana też pod nazwą bitwy o Saint-Quentin, trwała do 5 kwietnia i zakończyła się zwycięstwem państw Ententy (pierwsza bitwa nad Sommą – 1 lipca–18 listopada 1916).

21 marca - Wielkie niemieckie działo, zwane paryskim działem, rozpoczęło ostrzał Paryża z odległości prawie 130 km.

29 marca – pocisk z niemieckiego tzw. działa paryskiego trafił w trakcie mszy w kościół St. Gervais położony naprzeciw paryskiego ratusza, powodując zawalenie sklepienia, w wyniku czego zginęło 88 osób, a 68 zostało rannych.

 

Pozostałe wydarzenia:

 

4 marca - żołnierz z bazy wojskowej w Fuston w stanie Kansas zachorował, był to pierwszy potwierdzony przypadek grypy hiszpanki.

4 marca - ustanowiono najważniejsze i najstarsze fińskie odznaczenie Order Krzyża Wolności.

5 marca - w rewolucyjnej Rosji podjęto decyzję o przeniesieniu stolicy z Piotrogrodu do Moskwy.

6 marca – powstały Siły Lotnicze Finlandii. Niebieska swastyka staje się pierwszym symbolem lotnictwa Finlandii.

9 marca – stolica Rosji została przeniesiona z Piotrogrodu do Moskwy.

12 marca – utworzony przez bolszewików rząd przeniósł swą siedzibę do Moskwy – Moskwa stałą się stolicą bolszewickiej Rosji.

13 marca – wojska austriacko-niemieckie zlikwidowały Odeską Republikę Radziecką.

19 marca - Kongres Stanów Zjednoczonych ustalił podział kraju na strefy czasowe i wprowadził na czas trwania wojny obowiązek stosowania czasu letniego w celu oszczędzania energii (czas letni wszedł w życie 31 marca).

19 marca - przypadkowa eksplozja bomb głębinowych w czasie rejsu eskortowego u wybrzeża brytyjskiego na niszczycielu USS Manley zabiła dowódcę okrętu i 33 członków załogi.

19 marca - założono portugalski klub piłkarski CD Feirense.

22 marca – wojna gruzińsko-osetyńska: wojska gruzińskie zdobyły Cchinwali.

23 marca - powstała Dońska Republika Radziecka.

23 marca - Cesarstwo Niemieckie uznało za możliwe uzyskanie przez Litwę niepodległości.

25 marca – Białoruś w wyniku pokoju w Brześciu i porozumienia z państwami centralnymi po raz pierwszy w historii (na krótko) ogłosiła niezależność – powstało wówczas państwo białoruskie pod nazwą Białoruska Republika Ludowa.

26 marca – została przyjęta flaga stanowa Kentucky.

27 marca – parlament Besarabii uchwalił połączenie terytorium z Rumunią.

31 marca – w Baku wojska bolszewickie rozpoczęły rzeź 12 tysięcy Azerów.

 

W Polsce

 

6 marca – Jan Kanty Federowicz został prezydentem Krakowa.

30 marca – w Przemyślu powstał klub sportowy „Harcerski Klub Sportowy Czuwaj”, dzisiaj znany jako „Kolejowy Klub Sportowy Czuwaj Przemyśl”.

 

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/1918

Styczeń 1918

 

Na świecie

 

I wojna światowa:

 

12 stycznia - dwa japońskie okręty wojenne wpłynęły do zatoki Złoty Róg koło Władywostoku. Początek japońskiej interwencji na Dalekim Wschodzie

20 stycznia – zwycięstwo okrętów brytyjskich nad tureckimi w bitwie morskiej koło Imroz

 

Pozostałe wydarzenia:

 

2 stycznia - spłonęła hala hokejowa Montreal Arena

4 stycznia – Rosja Radziecka uznała niepodległość Finlandii

12 stycznia - w Finlandii wszedł w życie akt prawny pod nazwą Mozaika Wyznawców, gwarantujący obywatelom pochodzenia żydowskiego prawa obywatelskie

12 stycznia - brytyjskie niszczyciele HMS Opal i HMS Narborough rozbiły się podczas sztormu w trakcie patrolowania podejść do bazy Scapa Flow; zginęło 188 marynarzy, ocalał jeden

13 stycznia – wojna domowa w Rosji: Krymski Pułk Konny został rozgromiony przez wojsko bolszewickie w bitwie nad rzeką Almą

18 stycznia – w Piotrogrodzie zebrał się pierwszy demokratycznie wybrany rosyjski parlament, który następnego dnia został rozpędzony przez bolszewików

19 stycznia – Rada Komisarzy Ludowych rozwiązała Zgromadzenie Ustawodawcze Rosji

25 stycznia - Ukraina zadeklarowała niezależność od bolszewickiej Rosji

25 stycznia - została rozwiązana węgierska Partia Niepodległości

28 stycznia – przemianowanie Gwardii Czerwonej na Armię Czerwoną

28 stycznia–15 maja – wojna domowa w Finlandii

29 stycznia – wojna ukraińsko-radziecka: w bitwie pod Krutami bolszewicy rozgromili ukraińskich ochotników.

 

W Polsce

 

2 stycznia - generałowie Ludendorff i Hindenburg sprzeciwili się na konferencji niemieckiej Rady Koronnej pomysłowi rozwiązania sprawy Polski w oparciu o Austrię. Pod groźbą dymisji uzyskali decyzję włączenia do Niemiec przygranicznych terenów Królestwa Polskiego i pozbawienie go prawa do samodzielnej polityki zagranicznej

8 stycznia – czternaście punktów Wilsona: trzynasty punkt mówił o utworzeniu niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza na terenach zamieszkanych w większości przez ludność polską

27 stycznia – powstało Polskie Towarzystwo Geograficzne.

 

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/1918